Tại Bệnh viện Trẻ em Hải Phòng, trung bình mỗi ngày đơn vị tiếp nhận khoảng 30 bệnh nhân nhập viện mắc cúm A.Trẻ em và người có tiền sử bệnh nền do có sức đề kháng kém nên rất dễ mắc bệnh cúm. Điều này cho thấy thời tiết như hiện tại thì bệnh cúm có khả năng lây lan và bùng phát rất cao. Nhằm đảm bảo sức khỏe cho người dân cũng như phòng chống bệnh cúm chúng ta cần biết:
Cúm mùa:
Cúm mùa là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp cấp tính, do virus lây nhiễm vào mũi, họng và phổi. Tại Việt Nam, cúm mùa thường lưu hành quanh năm, nhưng có xu hướng tập trung vào mùa đông, xuân.
Triệu chứng cúm mùa
Các dấu hiệu và triệu chứng bệnh cúm mùa thường xuất hiện đột ngột. Những người bị cúm thường cảm thấy một số hoặc tất cả các triệu chứng sau:
Sốt cao 39 đến 40 độ/cảm thấy sốt hoặc ớn lạnh
Ho
Đau họng
Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
Đau nhức cơ bắp hoặc cơ thể
Nhức đầu
Mệt mỏi
Một số người có thể bị nôn mửa và tiêu chảy, mặc dù tình trạng này phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.
Các triệu chứng của bệnh cúm mùa thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh về đường hô hấp khác. Để xác định chính xác nguy cơ mắc cúm và điều trị hiệu quả, người dân cần đến bệnh viện khi có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh.
Người mắc cúm thường có triệu chứng sốt cao 39 đến 40 liên tục trong 1 đến 3 ngày, ho, nhức đầu, đau mỏi cơ thể .
Nguyên nhân gây bệnh cúm mùa
Nguyên nhân gây bệnh cúm mùa là do virus cúm gây ra. virus cúm mùa có sức đề kháng yếu, dễ bất hoạt bởi bức xạ mặt trời và tia tử ngoại, bị tiêu diệt ở nhiệt độ 56 độ C và các chất hòa tan như cồn, chloramine. Tuy nhiên, virus có thể tồn tại hàng giờ ở ngoại cảnh, đặc biệt là ở nhiệt độ lạnh, môi trường ẩm thấp. Ở nhiệt độ từ 0 đến 4 độ C, virus có thể tồn tại trong vòng vài tuần. Ở -20 độ C và đông khô, virus sống lên đến vài năm. (2)
Các chủng cúm mùa
Có 4 chủng virus cúm: A, B, C và D.
1. Virus cúm A
Virus cúm A là chủng virus gây bệnh ở người phổ biến nhất, chiếm đến 75% trên tổng số ca nhiễm cúm. . Trong đó, nổi bật nhất là cúm A (H5N1), A (H3N2), A (H1N1), trong đó cúm A (H1N1) từng gây ra các trận đại dịch lớn trong lịch sử.
Cúm A (H5N1): Khi mắc phải, người bệnh có triệu chứng sốt thành cơn, sốt liên tục lên tới 40- 41 độ C, đau đầu, đau mỏi người, đau quanh hốc mắt,… Bệnh có khả năng diễn tiến nhanh, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.
Cúm A (H1N1): Khi mắc phải, người bệnh có triệu chứng sốt, đau cổ họng, hắt hơi, sổ mũi, đau nhức toàn thân. Gần 50% bệnh nhân có các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy. Cúm H1N1 có thể diễn tiến thành viêm phổi, khiến người bệnh thở nhanh, khó thở, ho nhiều. X-quang phổi cho thấy dấu hiệu tổn thương. Một số bệnh nhân có triệu chứng suy hô hấp cấp, phù phổi và tử vong.
Ngoài ra, cúm A(H7N9) cũng có thể khiến bệnh nhân viêm phổi nặng.
2. Virus cúm B
Bên cạnh các chủng virus cúm A, virus cúm B cũng có khả năng gây bệnh ở người, với tỷ lệ 25% trên tổng số ca nhiễm cúm hằng năm. Cúm B lây từ người sang người rất nhanh, nhưng lại ít có nguy cơ bùng phát thành đại dịch. Giống cúm A, các triệu chứng của người mắc cúm B có thể kể đến như: sốt, ho, đau họng, đau đầu, nhức người. Trẻ mắc cúm B thường có triệu chứng buồn nôn, nôn, tiêu chảy. Trong một số trường hợp, cúm B có thể đe dọa sức khỏe, tính mạng người bệnh.
3. Virus cúm C
Nếu so về mức độ phổ biến với 2 chủng cúm A và B, thì virus cúm C ít gặp hơn, ít nguy hiểm hơn, ít gây bùng dịch hơn. Người bệnh cũng thường ít xuất hiện các triệu chứng lâm sàng điển hình. Cúm C thường có xu hướng gây nhiễm trùng đường hô hấp ở mức độ nhẹ và không dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe.
4. Virus cúm D
Virus cúm D có đặc điểm cấu tạo tương tự virus cúm C. Cho đến nay vẫn chưa có dữ liệu ghi nhận tình trạng mắc virus cúm D ở người. Chủng virus cúm này chủ yếu chỉ gây bệnh ở gia súc.
Khả năng lây nhiễm của bệnh cúm mùa;
Cúm mùa có khả năng lây truyền nhanh qua đường hô hấp, qua đường giọt bắn khi nói chuyện, hắt hơi hoặc dùng chung đồ vật với người bệnh. Thậm chí, bệnh có khả năng lây lan trước khi biểu hiện triệu chứng 1 ngày.
Thời gian xẩy ra cúm mùa.
Theo các kết quả nghiên cứu dịch tễ học, cúm mùa tại Việt Nam thường diễn ra quanh năm và thường đạt đỉnh vào tháng 3-tháng 4 và tháng 9-tháng 10 hằng năm. Các ca mắc cúm thường có xu hướng gia tăng trong mùa đông, xuân và đặc biệt là giai đoạn giao mùa.
Thời gian ủ bệnh của cúm mùa.
Cúm thường có thời gian ủ bệnh từ 1 đến 4 ngày. Trung bình là khoảng 48 giờ sau khi nhiễm virus, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng tương tự như các bệnh hô hấp thông thường, bao gồm: đau họng, chảy nước mũi, sốt, ho, nhức người,… Sau từ 2 đến 3 ngày các triệu chứng sẽ bắt đầu giảm dần. Sốt có thể kéo dài lên đến 5 ngày và ho có thể kéo dài lên đến vài tuần.
Cách điều trị bệnh cúm mùa
Người nghi ngờ nhiễm cúm cần được cách ly y tế và đến bệnh viện để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Đối với trường hợp bệnh nhẹ, không có biến chứng, người bệnh có thể không cần thực hiện xét nghiệm hoặc điều trị tại cơ sở y tế. Các bác sĩ sẽ thăm khám và hướng dẫn bệnh nhân điều trị tại nhà với các biện pháp như:
Hạ sốt bằng thuốc Paracetamol khi sốt trên 38,5 độ.
Uống nhiều nước, đảm bảo cân bằng chất điện giải.
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý.
Đối với các trường hợp cúm có biến chứng, bệnh nhân cần được nhập viện điều trị và theo dõi. Khi bệnh nhân hết sốt, hết các triệu chứng (trừ ho), tình trạng sức khỏe ổn định sau 48 giờ có thể xuất viện. Sau xuất viện vẫn nên cách ly y tế tại nhà cho đến hết 7 ngày, tính từ thời điểm xuất hiện triệu chứng đầu tiên.
Biện pháp phòng bệnh;
- Những người thuộc nhóm nguy cơ bệnh dễ trở nặng, người bệnh cúm có biểu hiện sốt cao, đau ngực nên đi khám, tư vấn bác sĩ sớm để được chỉ định nên cách ly tại nhà hay điều trị tại bệnh viện, được uống thuốc kháng virút sớm, nhất là trường hợp tại khu vực sinh sống, học tập, làm việc có bệnh nhân cúm A.
- Mặc dù cúm là thể bệnh lành tính, nhưng có tỉ lệ tử vong đáng kể nên người mắc bệnh thuộc nhóm nguy cơ cao không nên chủ quan, tự điều trị tại nhà và có khả năng khó trở tay khi bệnh tiến triển nặng.
- Đảm bảo vệ sinh môi trường, vệ sinh gia đình, giữ ấm nhà cửa.
- Đảm bảo vệ sinh cá nhân, vệ sinh đường mũi họng hằng ngày, rửa tay bằng xà phòng để hạn chế bị dây dính virút cúm từ các vật dụng công cộng như điện thoại, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang...
- Chủ động theo dõi sức khỏe hằng ngày để phát hiện triệu chứng cúm, nếu có biểu hiện bệnh thì chủ động cách ly và thông báo cho y tế địa phương để được tư vấn, xử lý, phòng tránh lây lan.
- Ngoài ra, mỗi học sinh hãy tự bảo vệ bản thân bằng cách thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh như: Giữ ấm cơ thể khi thời tiết chuyển lạnhlưu ý giữ ấm bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; hạn chế tiếp xúc với người bị bệnh hô hấp cấp tính; Hạn chế đến những chỗ đông người khi tiếp xúc với người bệnh phải đeo khẩu trang y tế; tăng cường sức khỏe và khả năng phòng bệnh bằng cách Ăn uống đủ chất, đảm bảo dinh dưỡng, ăn nhiều hoa quả để giúp cơ thể tăng cường vitamin, nâng cao sức đề kháng. Uống nước ấm, tránh ăn, uống những thức ăn, nước uống lấy trực tiếp từ tủ lạnh.
Hiện nay đã có một số loại vắc xin phòng bệnh cúm.Tiêm phòng vắc xin cúm là biện pháp chủ yếu đề phòng bệnh cúm. Các vắc xin cúm là an toàn và có hiệu quả phòng các thể nhẹ và nặng của cúm. Người dân, phu huynh khi có nhu cầu tiêm phòng vacxin Cúm cần đến các cơ sở Y tế để được tư vấn và tiêm phòng. /.